İş Kazası ve Maddi-Manevi Tazminat Talepleri

İş kazası, işyerinde veya işin yürütümü esnasında meydana gelen ve işçinin ölümüne ya da yaralanmasına sebep olan olay olarak tanımlanabilir. 5510 sayılı kanunun 13’üncü maddesi iş kazasını

• Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada meydana gelen
• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
• Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda
• Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda
• Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında

meydana gelebilecek ve işçinin bedeninde engellilik ya da işçinin ölümüne sebep olan olay olarak tanımlanmıştır.

Kanun maddesinden hareketle işyerinin sadece işin gerçekleştirildiği, üretimin yapıldığı yer olarak tanımlanmadığı açıktır. Kanun koyucu iş kazası kavramını işyeri ve işin yürütümünün yapıldığı yer ve eklentileri olarak tanımlamıştır. İşyerinde kazanın patlaması sonucu işçinin ölmesi/yaralanması hali, işverenin sağladığı servis ile evine dönen işçinin kaza sonucu ölmesi ya da yaralanması hali ve iş gezisi nedeniyle başka bir yerde bulunan işçinin başına bir şey gelmesi durumu da iş kazası olarak kabul edilmektedir.

İş kazası nedeniyle işçinin taksirle yaralanması ya da taksirle ölümü söz konusu olduğu için hukuk mahkemelerinde talep edilebilecek olan maddi ve manevi tazminat talepleri dışında ceza davası da söz konusu olacaktır. Eğer işçi yaralanmış ise taksirle yaralama suçundan, ölüm söz konusu ise de taksirle adam öldürme suçundan suç duyurusunda bulunulabilecektir.

Tazminat Davasında Talep Edilebilecek Hususlar Nelerdir?

– İş kazası nedeniyle işçi yaralanmış ve bedensel olarak engelli hale gelmiş ise zarar gören işçi

• Geçici iş göremezlik söz konusu ise geçici iş göremezlik nedeniyle maddi tazminat
• Sürekli iş göremezlik söz konusu ise sürekli iş göremezlik nedeniyle maddi tazminat
• Manevi tazminat
• Tedavi Giderleri
• Kazanç kaybı nedeniyle maddi tazminat

Taleplerinde bulunabilir. Mahkeme bu durumda bilirkişi incelemesi yaptırıp işçi ve işverenin kusur oranlarını tespit edecektir. İşverenin iş kazasının meydana gelmesinde kusurlu olması durumunda işçiye tazminat ödemek durumunda kalacaktır. Eğer iş kazasının meydana gelmesinde işçi ve işveren birlikte kusurlu ise işçinin kusuru oranında tazminattan indirim yapılacaktır. Söz konusu taleplerin yasal dayanağı olan TBK maddesi

“TBK madde 54  –Bedensel zararlar özellikle şunlardır:

1. Tedavi giderleri.
2. Kazanç kaybı.
3. Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.”

şeklindedir.

–  İş kazası neticesinde işçi hayatını kaybederse mirasçıları veya yakınları

• İşçi hayatını kaybetmeden önce hastanede kaldıysa hastane masraflarını
• Cenaze giderlerini
• Ölenin desteğinden yoksun kalan kişiler bu sebeple uğradıkları kayıpların tazminini
• Manevi Tazminat

talep edebileceklerdir. Burada belirtilmesi gereken husus şudur ki sadece hayatını kaybeden işçinin mirasçıları değil, yakınları da bu tazminat kalemlerini talep edebileceklerdir. Yakın kavramı somut olay bazında değişiklik göstermektedir. İş kazasından kaynaklanan talepler 10 yıllık zamanaşımına tabi olup eğer daha uzun ceza zamanaşımı söz konusu ise ceza zamanaşımı süresi dikkate alınır. İş kazası durumunda tazminat taleplerinde görevli mahkeme iş mahkemesidir. Yetki hususunda ise zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi, iş kazasının meydana geldiği yer mahkemesi, davalı işverenin yerleşim yeri İş Mahkemelerinden birinde dava açılabilir.

Son olarak belirtmekte fayda vardır ki; alt işveren – asıl işveren ilişkisinin söz konusu olması halinde kazada zarar gören işçi, mirasçıları ya da yakınları hem asıl işverene hem de alt işverene karşı tazminat talebinde bulunabilirler.

“TBK madde 53  Ölüm hâlinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:

1. Cenaze giderleri.
2. Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
3. Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar”.

Şeklindedir.

Her ne kadar bu yazı ile iş kazası durumunda maddi ve manevi tazminat davası ve talepleri hususu özet olarak anlatılmaya çalışılmış olsa da yukarıda bahsedilen bütün talepler herhangi bir hak kaybı yaşanmaması için alanında uzman avukat tarafından yürütülmelidir.