Meşru müdafaa kişinin kendisine veya bir başka kimseye yönelen haksız saldırıya karşı saldırının gerçekleştiği andaki imkanlarla orantılı bir şekilde saldırıyı engellemek için gerçekleştirdiği fiildir.
Meşru savuma TCK md 25/1 ile “Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.” şeklinde ifade edilmiştir.
Meşru Savunmanın Şartları Nelerdir?
Haksız Saldırı
Meşru savunma gerçekleştiren kimseye karşı bir saldırı bulunmalıdır. Yargı kararları ve doktrinde bittiği halde tekrarlanmasından endişe duyulan saldırının haksız saldırı olduğu ve bitmediği kabul edilmektedir.
Yine faile dönük saldırının haksız bir saldırı olması gerekmektedir.
Haksız Saldırının Meşru Müdafaa ile Korunması Gereken Bir Hakka Yönelmesi
Meşru savunma ile korunabilecek bir hakka haksız saldırı olması durumunda meşru müdafaa hükümleri uygulama alanı bulabilir. Ancak saldırının meşru savunma ile korunması mümkün olmayan bir hakka yönelmesi durumunda meşru müdafaa hükümleri uygulama alanı bulamayacaktır.
Haksız Saldırı ile Savunma Aynı Anda Gerçekleşmelidir
Kişinin meşru savunma hükümlerinden faydalanabilmesi için haksız saldırı ile savunma aynı anda gerçekleşmelidir. Haksız saldırının bittiği veya başlamadığı bir anda meşru savunmadan bahsedilemez.
Savunma Zorunlu Olmalıdır
Haksız saldırıya maruz kalan kişinin bu saldırıdan tek kurtuluş yolu savunma yapmak ise meşru müdafaa gündeme gelecektir. Ancak kişi uğradığı saldırıdan savunma yapmak yerine başka bir şekilde kurtulabilecekse meşru müdafaa söz konusu olmaz.
Savunma Hareketleri Haksız Saldırıyı Gerçekleştirene Yönelik Yapılmalıdır
Fail sadece saldırıyı gerçekleştiren kimseye karşı meşru savunmada bulunabilir. Saldırıyla alakası olmayan bir diğer üçüncü kimseye karşı gerçekleştirilen fiiller meşru müdafaa olarak kabul edilmez.
Haksız Saldırı İle Savunma Arasında Orantı Bulunmalıdır
Uygulamada en çok sorun yaratan ve tartışma konusu olan kısım haksız saldırıya karşı yapılan savunmanın orantılı olup olmadığı hususudur. Kişi kendisine yönelen saldırıya karşı orantılı bir savunma yaparsa ve diğer şartlarda varsa meşru müdafaa hükümleri uygulama alanı bulacaktır. Ancak haksız saldırıya maruz kalan kişi savunmasını yaparken orantılı davranmaz ve sınırı aşarsa bu durumda meşru müdafaa hükümlerinin uygulanması imkansızdır.
Yorum yaz