Seri Muhakeme Usulü Nedir?

Seri muhakeme usulü Ceza Muhakemesi Kanunu(CMK) 250’nci maddesinde düzenlenmiştir. Bazı suçlar bakımından cumhuriyet savcısının kamu davasının ertelenmesine karar vermemesi halinde şüphelinin müdafi yanında açık rızasının alınması koşuluyla uygulanacak olan ve şüphelinin kabulü halinde savcılık tarafından yaptırımın belirlenip yarı oranında indirim yapılması akabinde de mahkeme tarafından mezkûr cezanın denetlenip hüküm kurulması suretiyle uygulanacak özel bir yargılama usulüdür.

Seri Muhakeme Usulü Hangi Suçlarda Uygulanır?

• Hakkı olmayan yere tecavüz (TCK madde 154, ikinci ve üçüncü fıkra)
• Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (TCK madde 170)
• Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK madde 179, ikinci ve üçüncü fıkra)
• Gürültüye neden olma (TCK madde 183)
• Parada sahtecilik (TCK madde 197, ikinci ve üçüncü fıkra)
• Mühür bozma (TCK madde 203)
•  Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan (TCK madde 206)
•  Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (TCK madde 228 birinci fıkra)
•  Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması (TCK madde 268)
• 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 13 üncü maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkraları ile 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen suçlar
• 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç
•  13/12/1968 tarihli ve 1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen suç
•  24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen suç
  Sayılan suçlar bakımından Seri Muhakeme Usulü uygulanır.

Seri Muhakame Usulü Şartları

• Öncelikle cumhuriyet savcısı tarafından toplanan deliller ışığında şüpheli hakkında kamu davası açmaya yeterli şüphe bulunmalıdır
• Yargılama yapılacak suç ön ödeme ve uzlaştırma kapsamında olmamalıdır
• Cumhuriyet savcısı tarafından kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmemiş olmalıdır
• Şüpheliye seri muhakeme teklifi müdafi huzurunda yapılmalı ve şüpheli teklifi açık bir şekilde kabul etmelidir.

Yukarıda sayılan suçlar bakımından hukukumuzda seri muhakeme usulü uygulanmaktadır. Seri muhakeme usulü çerçevesinde şüpheliye öncelikle tebligat çıkarılır ve şüpheli adliyeye çağırılır. Şüphelinin eğer avukatı yok ise kendisine baro tarafından bir avukat atanır. Şüpheli seri muhakeme teklifini müdafiye danıştıktan sonra açık bir şekilde kabul etmelidir.

Şüphelinin seri muhakeme teklifini kabul etmesinin akabinde cumhuriyet savcısı tarafından talepname düzenlenir. Talepnamede;

• Şüphelinin kimliği ve müdafi
• Mağdur veya suçtan zarar görenlerin kimliği ile varsa vekili veya kanuni temsilcisi
• İsnat olunan suç ve ilgili kanun maddeleri
• İsnat olunan suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi
• Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri
• İsnat olunan suçu oluşturan olayların özeti
• Üçüncü fıkrada belirtilen şartların gerçekleştiği
• Belirlenen yaptırım ile beşinci ve altıncı fıkra uygulanmış ise bunlara ilişkin hususlar ve güvenlik tedbirleri
  gösterilir.

Talepnamenin akabinde dosya görevli mahkemeye yollanır. Mahkeme, şüpheliyi müdafii huzurunda dinledikten sonra CMK 250/3’te belirtilen şartların gerçekleştiği ve eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu kanaatine varırsa talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kurar. Mahkeme aksi kanaatte ise talebi reddeder ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı Cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Seri muhakeme usulü neticesinde mahkeme tarafından verilen hükme karşı 7 gün içinde itiraz edilebilir.

Seri muhakeme usulünde bilinmesi gereken bir diğer husus da CMK 250/11 uyarınca suçun iştirak hâlinde işlenmesi durumunda şüphelilerden birinin bu usulün uygulanmasını kabul etmemesi hâlinde seri muhakeme usulü uygulanamayacağıdır.

Seri muhakeme usulü hukukumuza yeni dâhil olmuş özel bir yargılama usulüdür. Şüphelinin seri muhakeme usulünü kabul veya reddetmeden önce mutlaka bir ceza avukatına danışması gerekmektedir.