Boşanma davası sürerken ve davanın sonuçlanması durumunda 3 tip nafakaya hükmedilebilir. Bunlar tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakasıdır.
Tedbir nafakası boşanma davası devam ederken eşlerden birinin diğerinden istediği nafaka türüdür. Tedbir nafakası eşin kendisi için ya da ergin olmamış çocuk için talep edilebilir. Tedbir nafakası geçici nitelikte bir hukuki müessesedir ve talep eden tarafın kusursuz olmasına gerek yoktur. Hâkimin inceleyeceği tek şey tarafların ekonomik durumudur. Tedbir nafakası ekonomik bakımdan zor durumunda bulunan eşin barınmasına, geçimine, mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkindir. Geçici bir tedbir olması nedeniyle davanın sona ermesi ile tedbir nafakasının kaldırılmasına karar verilir.
Uygulamada merak edilen bir diğer konu ise tedbir nafakasının ödenmemesi durumunda ortaya çıkacak hukuki sonuçlardır. Ödenmeyen tedbir nafakası için nafaka alacaklısı icra takibi yapabilir. Ancak nafaka borçlusu aleyhine cezai tedbirler(tazyik hapsi) uygulanamaz.
Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katıldığı nafaka türü iştirak nafakasıdır. İştirak nafakası bakımından da tarafların kusur durumu önem arz etmez çünkü mezkûr nafaka türü çocuğun barınma, eğitim, yetiştirilme vb giderlerine ilişkindir.
TMK 328’inci madde uyarınca iştirak nafakası çocuğun ergin olmasına kadar devam eder. Buradan anlaşılması gereken çocuğun 18 yaşını doldurması, mahkeme kararı ile ergin kılınması ya da evlenmesidir. Ancak çocuk ergin olsa bile eğitimine devam ediyorsa(örneğin üniversiteye gidiyor) çocuğun eğitimi sona erene kadar nafaka yükümü devam eder.
Yine uygulamada en çok merak edilen hususlardan biri iştirak nafakasının ödenmemesi halinde ne olacağıdır? İştirak nafakasının ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusu aleyhine icra takip işlemlerine başlanabilir. İştirak nafakasında tedbir nafakasından farklı olarak nafakanın ödenmemesi halinde nafaka borçlusunun tazyik hapsi istenebilir. İcra Ceza Mahkemesi nafaka borçlusunun 3 ay süre ile tazyik hapsine karar verebilir. Ayrıca yoksulluk nafakası alacağının tamamı için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulabilir.
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eş diğer eşten malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.
“ Yoksulluk nafakası
Madde 175- Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.
Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”
Nafakanın isminden de anlaşılacağı üzere yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için mutlaka talep edecek olan eşin yoksulluğa düşmesi gerekmektedir. Yoksulluk ifadesinin tam bir tanımlaması olmayıp somut olay bazında değişmektedir. Öte yandan; yoksulluk nafakası mutlaka talep edilmelidir hâkim tarafından resen hükmedilmez.
Yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir. Ayrıca yoksulluk nafakası için kanun koyucu bir süre sınırlaması öngörmemiştir bu sebeple yoksulluk nafakasına süresiz olarak hükmedilir. Ancak nafaka alacaklısı tarafın yeniden evlenmesi ya da nafaka borçlusu veya alacaklısından birinin ölümü hâlinde yoksulluk nafakası kendiliğinden kalkar. Nafaka alacaklısı eşin, evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması veya yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla yoksulluk nafakasının kaldırılmasına karar verilir.
Yine uygulamada en çok merak edilen hususlardan biri yoksulluk nafakasının ödenmemesi halinde ne olacağıdır? Yoksulluk nafakasının ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusu aleyhine icra takip işlemlerine başlanabilir. Yoksulluk nafakasında tedbir nafakasından farklı olarak nafakanın ödenmemesi halinde nafaka borçlusunun tazyik hapsi istenebilir. İcra Ceza Mahkemesi nafaka borçlusunun 3 ay süre ile tazyik hapsine karar verebilir. Ayrıca yoksulluk nafakası alacağının tamamı için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulabilir.
NAFAKANIN ARTTIRILMASI
Enflasyon, paranın değer kaybetmesi, paranın alım gücündeki değişiklikler vb nedenlerden dolayı nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının artması, değişen koşullar karşısında nafakanın nafaka alacaklısı için yeterli olmaması ya da nafaka borçlusunun ekonomik durumunda olumlu değişimler olması halinde nafaka alacaklısı nafakanın arttırılmasını talep edebilir.
Anlaşmalı boşanma metninde nafakanın gelecek yıllarda belli bir oranda artacağına dair bir madde bulunmaması halinde veya çekişmeli boşanmada hâkimin nafakanın ilerleyen yıllarda artacağına dair bir hüküm kurmaması halinde nafaka alacaklısı üst paragrafta yazan nedenlere dayanarak nafakanın arttırılmasını dava açarak mahkemeden isteyebilir. Söz konusu talep için görevli ve yetkili mahkeme nafaka alacaklısının oturduğu yer aile mahkemesidir. Nafaka artırım davasında davacı nafakanın ileriki yıllarda TEFE-TÜFE oranında artırılmasını talep edebilir. Böylelikle hâkimin kararına göre nafaka her yıl belli oranda artacaktır. Nafaka artırım taleplerine ilişkin yasal süreç mutlaka alanında uzman bir avukat tarafından yürütülmelidir.
Yorum yaz